centar za nove medije_kuda.org

Tokom 1970-ih i ranih 1980-ih, Novi Sad je imao relativno uravnotežen odnos između zvaničnih kulturnih institucija ili drugih javnih prostora. U to vreme Novi Sad je imao približno 175.000 stanovnika i rast stanovništva je bio mnogo sporiji. Grad je imao sedam aktivnih bioskopa, Tribina mladih, nekoliko omladinskih klubova, Studentski kulturni centar, američka biblioteka, nekoliko galerija itd. Nakon unutrašnjih političkih previranja između 1972/74 i 1977, većina tih inicijativa je ugašena. Upravo taj period na najbolji način oslikava osnovno nerazumevanje uloge alternativne i kritičke kulture u koncepciji razvoja Novog Sada kao urbane sredine jer bi od tada kulturni život mladih i alternativna kultura funkcija bez plana i strategije razvoja.

Drugu polovinu 1980-ih obeležile su različite grupe čija je samoinicijativa i samoorganizacija uticala na formiranje nekih programskih prostora, što je direktno odražavalo želju i potrebu da se promeni i proširi ponuda kulturne produkcije i omogući stvaranje novih sadržaja, imajući u vidu rast gradskog stanovništva, kao i brzi rast novosadskog univerziteta (tada je grad imao oko 190.000 stanovnika i blizu 25.000 studenata). Pojavile su se neke nove inicijative, kao direktna reakcija na politiku zvanične kulture i informacionih institucija, koja je već tada pokazala animozitet prema alternativnoj kulturi i polako počela da smanjuje aktivnost gradskih institucija u odnosu na potrebe građana. Na primer, u Sloveniji, u urbanim centrima Hrvatske i u Beogradu, tadašnja alternativna kultura i umetnost aktivno su se uključili u rad društveno-političke organizacije, preuzimajući aktivnu ulogu u demokratskim procesima i liberalizaciji društvenog života. Rezultat ove lako odbačene alternativne kulture i omladinskog potencijala na svim nivoima društvenog života može se ilustrovati činjenicom da grad danas nema pristojnu galeriju, adekvatan koncertni prostor ili klub, časopis, radio stanicu koja bi se bavila pronicljivom kritika kulture i društva.

Tokom 1990-ih potreba za kulturom je u tom kontekstu potpuno marginalizovana vršeći političku projekciju stvarnosti, usredsređena pre svega na egzistencijalni aspekt, pa je jedini izlaz za građane bilo ili učešće u političkom životu kroz rad u političkim strankama ili potpuno uzdržavanje od bilo kakvog društvenog života. Rat je razvio visok nivo nacionalističkog govora mržnje i to je direktno uticalo na grad kao najistaknutiji primer multikulturalizma i suživota između različitih nacija i nacionalnosti na jednom prostoru. Taj period obeležili su vojni nacrti i upotreba medija u stvaranju javnog mnjenja da je rat neizbežan i neophodan, ali ta odluka nije razvijena dijalogom, već se formiralo javno mnjenje. Od tada smo bili svedoci velikog odliva mladih iz Novog Sada, jer jednostavno nisu mogli da pronađu motiv da ostanu ovde, grad nije ponudio mogućnosti i izbore za slobodan razvoj i širenje horizonta. Njihova jedina mogućnost bila je da prate osmišljenu političku krizu, osim izuzetaka koji su pokušali da se bore protiv nje. Mnogo ljudi je napustilo Novi Sad jednostavno zato što se milje u kojem su rođeni dramatično promenio, Novi Sad su doživljavali kao nešto široko, prostrano, slobodno, a to se pretvorilo u ksenofobiju, mržnju, strah, kontrolu, siromaštvo itd.